Cây dâu tằm và các bài thuốc hay từ dâu tằm

Dâu tằm là loại trái cây đã quá quen thuộc ở Việt Nam. Bên cạnh tác dụng nuôi tơ, dệt lụa thì các bộ phân của cây tằm đều có tác dụng làm thuốc. Trong đó có các bài thuốc từ dâu tằm đã được lâm sàng có hiệu quả.

Giới thiệu nhanh về cây dâu tằm

Cây dâu tằm (hay đơn giản gọi là dâu) còn được biết đến với cái tên tầm tang, có tên khoa học là Morus alba L. Morus acidosa thuộc họ dâu tằm Moraceae.

Cây dâu tằm là cây gỗ cao khoảng từ 2 đến 3m, lá mọc so le hình bầu dục. mép lá có răng cưa. Hoa mọc thành bông hay khối hình cầu, quả dâu khi mới mọc có màu xanh, sau đó chuyển đỏ và cuối cùng có màu đen sẫm, được dùng để ăn, làm thuốc hay ngâm rượu.

Cây dâu tằm

Cây dâu là loại cây ưa ẩm và sáng thường được trồng ở những nơi như bãi sông, đất bằng, cao nguyên... Loại cây này thu quả chín vào tháng 5 đến tháng 7 hàng năm, quả hái khi ngả màu đen và được dùng tươi hay khô.

Quả dâu tằm không chỉ có vị chua, ngọt ăn khá ngon thì trong quả dâu cũng có nhiều thành phần dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như đường, protein, axit hữu cơ, vitamin B1, vitamin C, carotene, chất chống oxy hóa, chất xơ...

Theo đông y quả dâu chín còn được gọi với cái tên là tang thầm có vị ngọt tinh mát. Có tác dụng bổ huyết, bổ can thận, nhuận tràng, giải khát.

Các bài thuốc hay từ cây dâu tằm

1. Chữa thong manh, đau mắt

Lá dâu tươi đem về giã nát, phơi khô, đốt thành than, nấu lấy nước rửa mắt. Để chữa đau mắt gió hay chảy nước mắt: Lá dâu hái vào tháng Chạp, hãm lấy nước rửa hằng ngày.

2. Chữa đau nhức

Phụ nữ đến kỳ kinh nguyệt chưa dứt đã vội động phòng, sinh chứng toàn thân đau nhức như dùi đâm. Có thể chữa bằng bài thuốc: lá dâu già, lược gãy, nệm rách, tóc rối liều bằng nhau, đem đốt tồn tính, tán nhỏ, mỗi lần uống 3 đồng cân (khoảng 12 g) với nước nóng.

3. Chữa hen suyễn

Lá dâu già, lá thầu dầu già, trấu (sao mật) tán nhỏ, thắng mật làm viên bằng hạt ngô đồng, mỗi lần uống một viên với nước sôi.

4. Trị ho lâu ngày, ho khan, ho ra máu

Cho đến hiện tại, người ta vẫn còn truyền nhau rằng rễ của cây dâu tằm là “thần dược” trị ho rất hiệu quả. Rễ cây dâu tằm đào lên, rửa sạch, bỏ vỏ, bỏ lõi ở bên ngoài rồi ngâm với nước gạo trong vòng 24 giờ. Sau đó, phơi trong bóng mát rồi sao vàng hạ thổ để trừ khử chất độc.

Dâu tằm cũng có tác dụng giúp trị ho hiệu quả

Mỗi khi bị ho, bạn có thể lấy khoảng 10 – 16g rễ dâu tằm sắc nước uống. Nếu ho dai dẳng lâu ngày, thêm vào đó 10g rễ cây chanh (cũng làm sạch, phơi khô, sao vàng hạ thổ) để thuốc tăng thêm công dụng chữa bệnh.

5. Chữa huyết áp cao

Lá dâu bánh tẻ một nắm nhỏ, cá diếc sống một con. Cá diếc cho vào chậu nước muối để nhả hết nhớt dãi; không mổ, để nguyên con đem luộc, gỡ lấy thịt nấu canh với lá dâu ăn.

Thịt trai sông 50-100g, lá dâu tươi 20 g thái nhỏ, nấm hương 20g, hành củ khô 2-3 củ. Nấu cháo ăn hằng ngày, có tác dụng hạ huyết áp tốt. Bài thuốc này thích dụng với người cao tuổi bị tăng huyết áp và u xơ tiền liệt tuyến có các dấu hiệu tiểu không thông, tiểu đêm, tiểu nhiều lần… Đặc biệt người tăng huyết áp bị suy giảm khả năng tình dục cũng nên dùng.

6. Tẩy sán xơ mít

Dùng dao tre cạo lấy vỏ trắng cành dâu 3 nắm, nước 3 bát, sắc lấy một bát. Tối hôm trước phải nhịn ăn, sáng sớm uống lúc bụng đói, sán sẽ ra hết. Uống 2-3 lần.

7. Chữa tiểu buốt, nước tiểu đục

Tổ bọ ngựa cây dâu mỗi lần 1 cái nướng khô, tán nhỏ, uống với rượu lúc đói, uống 2-3 lần là khỏi, chữa tiểu buốt.

Ngài tằm cấu bỏ đầu, chân, cánh; sấy khô, tán nhỏ, giã với cơm làm viên bằng hạt ngô, uống với nước muối lúc đói để chữa chứng đi tiểu nước tiểu đục, trắng.

8. Làm đẹp

Lá dâu và mè đen đồng lượng trộn đều (9 lần đồ, 9 lần phơi), thục địa 1kg, liên nhục 200g, tất cả tán nhỏ, trộn với mật ong hoàn viên to bằng hạt ngô, ngày uống 5g, chia làm 2 lần sáng – tối. Giúp da tươi nhuận, mịn màng.

Uống lâu dài giúp gân cốt rắn chắc, khí huyết dồi dào, tăng thính lực. Bài thuốc này thích hợp cho những người sạm da, nám má, cơ thể suy nhược, gân cốt suy yếu, thiếu máu, can thận âm hư, ù tai, tăng tuổi thọ…

9. Chữa viêm họng

Mộc nhĩ cây dâu lấy vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, thứ trắng như vẩy cá. Khi dùng giã nhỏ, lấy lụa bọc lại thành viên, tẩm mật ngậm.

Bạch cương tàm (con tằm vôi) 6 đồng cân, phèn chua 3 đồng cân, phèn chua phi 3 đồng cân. Tất cả tán nhỏ, mỗi lần dùng 1 đồng cân (khoảng 4 g) uống với nước gừng để gây nôn. Trẻ em thì pha thêm bạc hà vào nước gừng, nếu nôn ra với đờm đặc thì rất công hiệu.

Bạch cương tàm sao, tán nhỏ, giã lẫn với quả mơ muối, viên bằng đầu ngón tay, bọc lụa lại mà ngậm, nuốt nước dần…

10. Ra mồ hôi trộm ở trẻ em, ra mồ hôi ở bàn tay người lớn

Lá dâu non nấu canh với tôm, tép hoặc dùng lá dâu bánh tẻ 12g, cúc hoa, liên kiều, hạnh nhân đều 12g, bạc hà, cam thảo đều 4g, cát cánh 8g, lô căn 20g, sắc uống.

Dâu tằm còn có tác dụng giảm mồ hôi tay

Ứng dụng lâm sàng của cây dâu tằm

Y học cổ truyền cho rằng cây dâu tằm có rất nhiều công dụng như bồi bổ can thận, điều trị đau nhức xương khớp, điều trị mất ngủ… Ngày nay các nghiên cứu chuyên sâu về cây dâu tằm cho thấy, kinh nghiệm dân gian hoàn toàn chính xác.

Cây dâu có nhiều công dụng, trong đó mỗi vị thuốc có một công dụng riêng biệt đó là:

• Lá dâu (Tang diệp): Điều trị cảm mạo, sốt, tiêu đờm, điều trị cao huyết áp, giúp sáng mắt.
• Quả dâu (Tang thầm): Giúp bổ thận, sáng mắt, tăng cường tiêu hóa, điều trị mất ngủ và tóc bạc sớm.
• Vỏ (thân rễ) cây dâu (Tang bạch): Giúp lợi tiểu, điều trị phù thũng, ho có đờm
• Tang ký sinh: Giúp bổ gan thận, điều trị đau nhức xương khớp, thoát vị đĩa đệm
• Tổ bộ ngựa trên cây dâu (Tang tiêu phiêu): Điều trị di tinh, liệt dương, bạch đới, tiểu tiện nhiều lần do thận yếu.