Mai mực - vị thuốc quý như vàng mà nhiều người bỏ đi không biết

Mai mực, thứ thường bị vứt đi lại là vị thuốc quý trong Đông y. Mai mực làm thuốc có tác dụng chữa được nhiều chứng bệnh như đau dạ dày, ho lao lực, thổ huyết, tai chảy mủ, mờ mắt, trẻ con chậm lớn.

Giới thiệu về mai mực 

Mai mực chính là nang mực, trong Đông y còn gọi là Ô tặc cốt hoặc Hải phiêu tiêu. Gọi là “Ô tặc cốt” là vì theo sách cổ, mực có thể ăn thịt cả chim quạ, con mực thường giả chết nổi lềnh bềnh trên mặt nước, quạ tưởng là xác chết và bay sà xuống để mổ, mực nhanh như chớp lôi chúng xuống nước ăn thịt. “Ô” là quạ, “tặc” là giặc, “cốt” là xương. Ý nói mực là giặc đối với quạ. Phiêu tiêu là tổ bọ ngựa, mai mực là vị thuốc giống tổ con bọ ngựa nhưng ở ngoài biển nên gọi là “hải phiêu tiêu”.

Mai mực có hình bầu dục dẹt, dài, mép mỏng, ở giữa dày. Mặt lưng màu trắng hoặc ngà, kèm một lớp màng cứng, có những nốt nhỏ chi chít. Mặt bụng màu trắng đôi khi phủ một lớp màng mỏng trong suốt màu vàng, có nhiều vân hình lượn sóng. Dược liệu xốp nhẹ, giòn, dễ bẻ gãy. Mặt bẻ cắt ngang có những vân nhỏ hình bình hành rõ rệt, hơi cong về phía lưng. Vị hơi mặn, mùi hơi tanh, rít lưỡi.

Mai mực thường là bộ phận bỏ đi khi chế biến mực làm món ăn, tuy nhiên, đây lại là vị thuốc quý trong Đông y

Đánh bắt và chế biến mai mực làm thuốc 

Từ tháng 3 đến tháng 9 hàng năm là thời điểm mực bơi vào gần bờ để sinh đẻ. Ngư dân thường đánh bắt mực vào giai đoạn tháng 4 – 6. Ngoài ra, người ta còn vớt những con mực chết trôi dạt vào bờ để lấy mai. Nhưng chất lượng của mai của mực chết không tốt, do để lâu ngày nên rất giòn và dễ bị gãy.

Mực sau khi được đánh bắt về, mổ thịt, nhặt lấy mai tươi, rửa thật sạch, cạo sạch lớp vỏ cứng, sau đó ngâm nước gạo 2 ngày 1 đêm, luộc kỹ, phơi khô làm thuốc. Khi sử dụng, đem sao vàng, vót thành miếng nhỏ hoặc tán bột mịn. Mai mực tốt là loại mai dày, màu trắng như phấn, không đen không vàng, khó gãy vỡ.

Công dụng với sức khỏe của mai mực

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:

Hàm lượng canxi carbonat trong dược liệu có tác dụng trung hòa dịch vị dạ dày. Từ đó giúp làm giảm tình trạng ợ nóng, ợ chua, buồn nôn và nôn mửa sau khi ăn.

Ngoài ra, canxi carbonat còn có tác dụng giảm kích thích ở niêm mạc dạ dày và giúp phục hồi các tế bào bị viêm loét.

Mai mực còn có khả năng ức chế kháng cholinergic giúp ngăn chặn quá trình sản sinh axit dịch vị.

Chất pectin trong mai mực có thể tạo màng bảo vệ ổ loét, ngăn ngừa tình trạng xuất huyết dạ dày. Ngoài ra bột mai mực còn có tác dụng đông máu và cầm máu tại chỗ.

Theo Đông Y:

Tác dụng: Trừ khí hư, làm lành vết loét, cầm máu, cố tinh và khử hàn thấp.

Chủ trị: Mắt mờ, bế kinh, xích bạch đới, băng huyết, tai chảy mủ, loét dạ dày, rối loạn tiêu hóa, viêm loét tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, ho lao lực, thừa nước chua.

Mai mực được Đông y sử dụng để chủ trị loét dạ dày, rối loạn tiêu hóa, viêm loét tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản... 

Bài thuốc chữa trị bệnh từ mai mực

Bài thuốc chữa viêm dạ dày tá tràng và đại tiện táo

Chuẩn bị: Bột bối mẫu 15% và bột mai mực 85%.
Thực hiện: Trộn đều, mỗi lần dùng 4g uống với nước ấm. Nên dùng trước bữa ăn.

Bài thuốc giảm táo bón và ợ chua, ợ hơi

Chuẩn bị: Thổ bối mẫu 6g, cam thảo 12g và mai mực 20g.
Thực hiện: Đem các dược liệu tán nhỏ, sau đó rây cho mịn. Mỗi lần dùng 6g uống trước khi ăn 30 phút và dùng 2 lần/ ngày.

Bài thuốc làm tăng hồng cầu và chữa bệnh đau dạ dày

Chuẩn bị: Bột mịn kê nội kim 4g, bột mịn mai mực 4g, bột cam thảo 0.2g và bột gạo nếp rang thơm 2g.
Thực hiện: Đem các vị trộn đều. Khi dùng lấy bột thuốc trộn với 1 thìa cà phê và uống sau khi ăn. Ngày dùng 2 lần trong một thời gian dài.

Bài thuốc chữa đau dạ dày do tiết nhiều chất chua

Chuẩn bị: Khô phàn 4 phần, mai mực 8 phần và diên hồ sách 1 phần.
Thực hiện: Đem các dược liệu đi nghiền thành bột, rây cho mịn, sau đó thêm mật ong 6 phần trộn đều, làm thành hoàn. Mỗi lần dùng 12g, ngày dùng 3 lần và uống sau khi ăn.

Lưu ý khi dùng dược liệu mai mực

Mai mực là vị thuốc quý, có đặc tính dược lý đa dạng. Tuy nhiên khi dùng bài thuốc từ dược liệu này, bạn nên lưu ý những thông tin sau:

Không dùng dược liệu mai mực cho người có da nhiệt và âm hư.
Dùng thuốc trong thời gian dài có thể gây táo bón. Nên trao đổi với bác sĩ để được chỉ định thuốc nhuận tràng, đồng thời cần ăn nhiều rau xanh và bổ sung đủ 2 lít nước/ ngày.

Dùng mai mực dạng bột có tác dụng cầm máu tốt hơn dạng sắc.

Bột Mai mực là dạng phổ biến sử dụng trong Đông y

Sản phẩm Stomacin của Ngũ Phúc Đường có chứa bột mai mực hỗ trợ chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa

Stomacin là một sản phẩm phát triển dựa trên nền tảng của nhiều bài thuốc cổ phương, kết hợp gần 30 dược liệu quý khai thác tại Việt Nam, trong đó có mai mực khai thác trực tiếp từ các tỉnh Khánh Hòa, Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa. Các thành phần được kiểm nghiệm, chọn lọc kỹ lưỡng trước khi đưa vào dây chuyền sản xuất đạt chuẩn GMP, mang lại tác dụng hiệu quả và toàn diện trong hỗ trợ chăm sóc hệ tiêu hóa cho người sử dụng. 

Sản phẩm kết hợp gần 30 dược liệu quý của Việt Nam, trong đó có bột Mai mực khai thác tại các vùng biển sạch

Theo công dụng chỉ định của Stomacin, sản phẩm giúp hỗ trợ giảm triệu chứng của viêm loét dạ dày, tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, nhất là các triệu chứng như đau thượng vị, ợ hơi, ợ chua, ăn uống khó tiêu.